Câu hỏi: Thế nào là từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập?

Câu trả lời

Thế nào là từ ghép chính phụ?

-Từ phức chính phụ có tiếng gốc và tiếng phụ (một hoặc nhiều tiếng phụ) bổ sung ý nghĩa cho tiếng gốc. Giọng chính đứng trước, giọng phụ đứng sau.

Bạn đang xem: Từ ghép chính phụ

– Trật tự từ trong từ phức thuần Việt: tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau.

– Từ ghép chính phụ có tính chất tách nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính.

Ví dụ về từ phức: sách giáo khoa, bàn học, ghế bành, hoa hồng, đỏ tươi, bóng, vở…

Từ ghép là gì?

Từ ghép bổ sung là những từ ghép không phân biệt tiếng chính và tiếng phụ mà các tiếng có sự bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp.

– Từ ghép đồng vị có tính chất ngữ nghĩa, nghĩa của từ ghép đồng vị khái quát hơn nghĩa của tiếng tạo ra nó.

Ví dụ về từ ghép: Thân thương, xa hoa, áo quần, sách vở, bàn ghế, tươi tắn, du dương…

* Ghi chú:

– Không lấy nghĩa của từ được tạo thành từ nghĩa của các tiếng một cách máy móc.

Kiến thức sâu rộng

1. Thế nào là từ ghép?

Từ ghép là từ được tạo thành từ nhiều hơn 2 âm tiết trở lên (gọi là từ độc lập). Những tiếng tạo nên từ ghép đều có nghĩa.

Căn cứ vào mối quan hệ giữa các yếu tố này, chúng được phân thành từ ghép chính phụ hoặc từ ghép đẳng lập.

Ví dụ:

– Nhà, lính, bếp… – là từ phức.

– xe đạp, nhiệt kế, màu xanh lá cây… – là một từ phức

Từ ghép ví dụ

Ví dụ về các từ ghép mà chúng ta thường sử dụng khi nói và viết là:

Nhà cửa, đất nước, sông suối, ao hồ, quần áo, xe cộ, cha mẹ, thầy cô…

Một số ví dụ về từ ghép thường dùng.

Hãy phân tích từ ghép “quê mùa” để làm rõ cấu tạo của từ ghép.

– “Đất nước”: Gồm 2 từ ghép bởi “đất” và “nước”. Cả “đất” và “nước” đều có nghĩa và khi chúng được tách ra trong một câu, chúng ta hiểu chúng. Từ ghép “đất nước” được gọi là từ ghép đẳng lập, cả hai từ này đều có khả năng mở rộng nghĩa khi kết hợp với các từ khác.

– “Rose”: Gồm 2 từ ghép lại là “flower” và “pink”. Trong đó “hoa” là thành phần chính, “hồng là thành phần phụ. Vì hoa mang ý nghĩa rộng hơn, ý nghĩa toàn diện hơn. Đối với “màu hồng”, ý nghĩa bổ sung được thêm vào để giúp làm rõ hoa là gì.

– Tách từ “mưa gió”: mưa còn có nghĩa và kết hợp với các từ khác: mưa to, mưa tầm tã… Gió cũng có những nghĩa riêng như: gió to, gió lớn, gió xiết… để dễ nhìn từ hơn “ mưa gió” “Có nghĩa là sự kết hợp của hai từ kết hợp, ý nghĩa của nó rộng hơn.

2. Dùng từ ghép trong câu

Từ ghép là từ, từ là thành phần cấu tạo nên câu. Vì vậy, từ ghép là những khối cấu tạo nên câu tiếng Việt. Từ ghép giúp xác định nghĩa của từ trong cả văn nói và văn viết, nghĩa là chỉ cần đọc lên là người đọc đã hiểu được nghĩa của từ, của câu mà không cần phải suy nghĩ, tập trung tư duy.

Xem thêm: Bướm đẹp trên người đàn bà đẹp là gì? 7 tiêu chí cho một âm đạo đẹp

Từ ghép làm cho câu logic cả về hình thức và nội dung. Đọc thành tiếng mạch lạc, rõ nghĩa.

Từ đơn cũng có những chức năng riêng của nó, từ ghép cũng vậy, nhưng với sự đa dạng và phong phú hơn so với từ đơn, loại từ này dường như không thể thiếu, luôn xuất hiện trong câu.

3. Phân loại từ ghép

Căn cứ vào mối quan hệ giữa các tiếng trong từ và xét từ góc độ ngữ pháp, người ta chia từ ghép thành hai nhóm lớn: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. Sau đây, hãy cùng tìm hiểu rõ hơn bản chất của từng loại từ phức tiếng Việt.

* Từ ghép cơ bản

Từ ghép phụ là sự kết hợp của các thành phần chính và phụ trong một từ. Trong đó yếu tố chính thường đóng vai trò chỉ một loại sự vật lớn hơn, cụ thể hơn, toàn diện hơn, còn yếu tố phụ thường đóng vai trò chỉ rõ sự vật và diện mạo đặc trưng của nó.

Ví dụ: Như trên chúng ta đã phân tích từ ghép “hoa hồng”

+ Hoa: chỉ tập hợp các loài hoa trên trái đất

+ Màu hồng: chỉ đặc điểm riêng về màu sắc, giống hoa được gọi là hoa hồng. Nó có hoa cúc, hoa mai, hoa râm bụt …

Trong việc nghiên cứu cụ thể về tên gọi của sự vật, hiện tượng, đặc điểm v.v. người ta nhận thấy số lượng ngôn ngữ phụ (yếu tố phụ) nhiều hơn ngôn ngữ chính (yếu tố chính).

Ví dụ: xe đạp, xe máy, xe khách, ô tô, xe tải…

tốt: ngủ trưa, ngủ say, ngủ nhanh, ngủ ngày…

Vì vậy, từ ghép chính phụ và từ ghép là những từ ghép có nghĩa không tổng hợp, khi cụ thể hóa chúng có thể phân hóa thành các nghĩa và sắc thái nghĩa khác nhau. Vì vậy, trong từ ghép chính phụ và từ ghép chính phụ, người ta còn chia thành từ ghép khác nghĩa và từ ghép có sắc thái.

* từ ghép đẳng lập

Từ ghép bình đẳng là từ ghép có hai từ ghép có quan hệ bình đẳng với nhau. Từ ghép phụ có nghĩa rộng hơn từ ghép chính và phụ.

Nghĩa của từ ghép đẳng lập có nghĩa khái quát, nghĩa chỉ một loại sự vật, một đặc điểm chung.

Ví dụ: đường, bếp, nhà, hồ, sông, suối, làng, giày, thước, đất nước…

Từ ghép đồng vị lại được chia thành các nhóm nhỏ căn cứ vào vai trò của các từ cấu tạo nên từ trong việc tạo nghĩa của từ. Từ ghép đẳng lập được chia thành ba loại sau: từ ghép đẳng lập, từ ghép nhiều nghĩa lặp lại và từ ghép một nghĩa.

4. Cách nhận biết từ phức

Cách nhận biết đơn giản nhất của từ ghép là xét các tiếng tạo nên từ. Nếu tất cả các âm đều có nghĩa và có thể đứng một mình trong câu thì từ đó là từ ghép.

5. Một số lưu ý khi xác định từ ghép

Trong tiếng Việt, một số từ phức có thể xuất hiện nghĩa không rõ, nghĩa bị nhòe nên nhiều khi học sinh không xác định được từ đó có nghĩa hay không.

Ví dụ từ “green”: “le” cũng có nghĩa là “xanh”, nhưng ít được dùng riêng nên khó nhận biết.

Ngoài ra, một số yếu tố Hán Việt cũng khó xác định đối với học sinh khi vốn từ của các em chưa nhiều. Vì vậy, khi làm bài tập giáo viên nên giải thích rõ ràng cho học sinh hiểu.

Từ ghép có thể được nhận biết bằng cách đảo trật tự từ (hoán vị), nhưng trong một số trường hợp, việc đảo vị trí sẽ tạo ra một từ mới có nghĩa hoàn toàn khác với từ ghép.

Ví dụ: nước gạo -> nước gạo, đi lại -> lại đi.