Đề bài: Phân tích bài thơ “Ghét chuột cống” để chỉ tấm lòng của Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với nhân dân và thái độ của ông đối với bọn tham ô trong xã hội cũ.

Trạng Trình – Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) là nhà triết học, nhà thơ lớn của nước ta thế kỷ XVI. học vấn uyên bác, đạo đức cao, tài năng xuất chúng, như cây đại thụ che bóng mát cả một thời đại. Dù sống giữa thời kỳ lịch sử đầy biến động, nội chiến trường kỳ, nhân dân chìm trong tang tóc, lầm than nhưng ông vẫn giữ vững nhân cách, trở thành một đại cao thủ, xứng danh Tuyết Giang Phủ. cái chết. Ông là nhà thơ giàu tình yêu thương nhân dân. Thơ ông phản ánh, lên án những bất công, thối nát của xã hội phong kiến ​​Việt Nam bấy giờ.

Bài thơ “Hận chuột” được viết bằng chữ Hán, theo thể ngũ ngôn, trích từ tập “Bạch Vân am thi tập” của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngô Lập Chí đã dịch bài thơ ra tiếng Việt theo nguyên bản. Bài thơ có hình thức ngụ ngôn. Nhà thơ đứng về phía những người dân nghèo, nhưng lại căm phẫn và khinh bỉ bọn quan lại tham tàn, độc ác trong xã hội phong kiến ​​thối nát. Yêu ghét dứt khoát, rõ ràng trên cơ sở yêu dân là nét nổi bật nhất trong tư tưởng của nhà thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Đoạn đầu bài thơ, ngôn ngữ trang trọng, màu mè giải thích, thể hiện tư tưởng “lấy dân làm gốc”. Con người phải được dạy dỗ, biết làm ăn và sống sao cho có đạo đức cao:

“Ôi! Cổ thánh dạy dân tu thân, phụng dưỡng cha mẹ, vợ con phụng dưỡng”.

Nhà thơ có hàm ý nhắc nhở mọi người phải sống lương thiện, không làm điều ác, trái với lương tâm. “Muôn sự đủ đầy” là mong muốn, ước nguyện của tất cả mọi người. Tư tưởng “lấy dân làm gốc” được thể hiện trang trọng, sâu sắc qua sáu câu thơ đầu cho thấy tâm hồn và tư cách cao thượng của nhà thơ.

Mười câu tiếp theo nói về “những con chuột to bất nhân”. Nghệ thuật ngụ ngôn được vận dụng sâu để vẽ nên những bộ mặt gớm ghiếc của lũ chuột bốn chân, chuột hai chân trong xã hội thối nát bấy giờ. Chúng là những kẻ “bất nhân” phá hoại mùa màng, “gặm nhấm” lương thực, làm ruộng teo tóp, kho “cạn” lúa. Tội ác của loài chuột thật khủng khiếp:

“Chuột to, con sào bất nhân, Chộp dữ, Ruộng khô, Kho cạn”.

Đó là cách con người, cách sống. Còn gì để phụng dưỡng cha mẹ, phụng dưỡng vợ con? Hai lần nhà thơ giận dữ hỏi kẻ ác: “Con chuột sao có thể vô nhân đạo như vậy?” … “Sao dám coi thường tính mạng người ta?”. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã từng dâng sớ chém đầu bọn gian thần hại nước. Vì vậy, thái độ gay gắt của anh với những “chú chuột lớn” cũng là điều dễ hiểu. Người đọc hơn năm thế kỷ qua vô cùng khâm phục thái độ giận dỗi, coi thường khách của Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Những con “chuột lớn” đã gieo rắc tai họa khủng khiếp cho người dân. Hai câu thơ viết theo kiểu “nghĩ” gợi lên trước mắt người đời cuộc sống bi đát của người dân nghèo đói, rét:

“Làm lụng nông dân khóc Đói, người gầy khóc”.

Tiếng “kêu” của người nông dân vang cả đất trời. Bằng cả tấm lòng nhân ái, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã đau cho nỗi đau của người dân lành. Anh sẽ mãi mãi sống trong sự kính trọng của nhân dân ta.

Thấp thoáng, ẩn hiện trong những câu thơ là hình ảnh ghê tởm của “chuột hai chân”, “chuột hai chân”. Nói đến chuột là phải nói đến hang, hang của chúng. Nói đến chuột là nói đến thái độ của con người. Và nhà thơ đã viết:

“Chọc lỗ dưới hố người ta hả dạ”.

“Hố hang” là cách dịch thoát của hai từ “phố, xã”. “Thành” là nơi cấm địa, bất khả xâm phạm. “Xã” là nơi thờ tự linh thiêng, ai dám đào? “Lỗ trong động” (thành, xã) trong câu thơ là biểu tượng của vua chúa, quan chức cao và sự tiếp tay của bọn tham ô. Lũ “chuột lớn” ra sức cướp bóc của dân lành nhưng không ai dám động đến. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã có cái nhìn phê phán sắc bén vào căn nguyên của mọi tội ác trong một xã hội thối nát. Giá trị tố cáo hiện thực của bài thơ Ghét chuột càng mạnh mẽ hơn.

Sáu dòng thơ cuối bộc lộ trực tiếp thái độ yêu ghét của nhà thơ. Ông nguyền rủa lũ “chuột cống” bị xé xác, xẻ thịt làm mồi cho quạ và diều. Ý thơ cô đọng như bao nỗi sợ hãi, căm giận:

“Lòng người tan nát, việc gì cũng do người xâu xé. Xác chết ở khắp thành phố, quạ ăn diều!”

Tội ác bị trừng phạt, tai họa được tiêu trừ. Đó chính là niềm tin của Nguyễn Bỉnh Khiêm vào sức mạnh của nhân dân và đạo lý ở đời. Nếu ở thế kỷ 16, Ức Trai cầu cho “dân giàu khắp nơi xưng bá” giữa thái bình bền vững thì ở đây, Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng chỉ mong cho “dân nghèo” đói lạnh. đau khổ để sống một cuộc đời thanh thản, hạnh phúc và bình yên.

“Làm cho người nghèo cùng hưởng hạnh phúc”

Xin chân thành cảm tạ tấm lòng bao la của cư sĩ Bạch Vân.

“Ghét chuột” là bài thơ độc đáo về đề tài, sắc sảo trong thủ pháp nghệ thuật ngụ ngôn: Mượn con chuột bốn chân để vạch mặt những quan lại tham nhũng gây nhiều tội ác trong xã hội, sống xa hoa trong thiên hạ. . máu và nước mắt của nhân dân. Điều đáng quý nhất, đáng khâm phục nhất là tình yêu và sự giận dữ sâu sắc, mạnh mẽ của tác giả. Nội dung tố cáo hiện thực và tinh thần nhân đạo là giá trị lớn của bài thơ.

Bài thơ Ghét chuột ra đời đã gần năm trăm năm nhưng vẫn còn nóng hổi tình yêu căm thù giặc, giàu tinh thần đấu tranh và vẫn còn nguyên ý nghĩa thời sự lớn. Tư tưởng “yên bình” của Trạng Trình luôn tỏa sáng “như mặt trời giữa trời”. Lòng yêu thương con người, quan tâm đến cuộc sống quê hương của nhà thơ mãi mãi dạt dào như dòng Tuyết Giang.

Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập kế hoạch tác phẩm lớp 9:

Mục lục Biểu mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:

Các chuyên đề lớp 9 khác

Bạn xem bài Phân tích bài thơ Ghét chuột Các bạn phát hiện ra đã khắc phục được chưa?, nếu chưa hãy góp ý thêm cho Bài phân tích bài thơ Ghét chuột dưới đây để trường THCS Đồng Phú thay đổi & hoàn thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cảm ơn quý vị đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của trường THCS Đồng Phú

Nhớ dẫn nguồn bài viết này: Phân tích bài thơ Ghét chuột của website thcsdongphucm.edu.vn

Thể loại: Văn học

Xem thêm chi tiết về Phân Tích Bài Thơ Căm Thù